Թիւրիմացութիւն մը կայ:
Շուտով հինգ տարիներէ ի վեր, միեւնոյն հիմնական թիւրըմբռնումը:
Կան հայեր, որոնք դեռ կ’ընդվզին, կը նեղանան, տեսնելով Հայաստանի այժմու վարչակարգի ապօրինի արարքները, անօրէն ու անիրաւ վարքագիծը, հակաօրինական այլազան ու անընդհատ ոտնձգութիւնները:
Այդ հայերը ուրեմն, տակաւին չեն հասկցած տարրական իրականութիւնը: ( Նիւթով հետաքրքրուած օտարները, վստահաբար աւելի լաւ հասկցած են: Նամանաւանդ՝ Երեւանի «գունաւոր յեղափոխութիւն»ը երկար ժամանակ սերմանած, ցանած ու ջրած, ու հիմա իրենց ջանքերուն հալալ պտուղները հնձող ու վայելող, արեւմտեան կառավարութիւնները: )
* * *
Հայաստանի այժմու այս վարչակարգը – ու նրան ծառայողները – տակաւին յեղափոխական տրամաբանութեան մէջ են:
Փողոցում սկսած յեղափոխական գործընթացն է, որ կը շարունակեն:
Եւ ինչպէս որ ամենասկիզբը, շարունակում են Օրէնքներն ու Սահմանադրութիւնը գործածել, շահագործել՝ ըստ իրենց կամքին: Որպէս յեղափոխութեան «նուրբ» միջոց: Յեղափոխական թաւիշեայ գործիք:
* * *
Իսկ յեղափոխութիւնը ուրիշ բան չէ, քան՝ պետական յեղաշրջումի հմայիչ անուանումը, վիպապաշտ պատկերացումը:
«Օրինաւոր յեղափոխութիւն», oxymore մըն է:
Այժմու իշխանաւորները իրենց յեղափոխութիւնը սկսան Պետութեան դրսից, ապա զայն շարունակեցին ու դեռ շարունակում են՝ ներսից: Օրինականութեան տեւական ձեւակերպութիւններով: Զորս յատուկ ճիգ իսկ չեն կատարեր, մի քիչ ծածկելու համար:
Որովհետեւ ոչ միայն իրենց հոգը չէ՝ որեւէ օրինական շեղում, խախտում, այլ… ընդհակառակը: Դա իրենց համար հպարտութեան – իրաւացի – պատճառ է:
Ու հիմա այդպէս է, աւելի՛ քան երբեք: Քանզի տեղի ունեցած անասելի Աղէտէն ետք, քուէարկողները իրենց հնարաւորութիւնը ընծայեցին շարունակելու իրենց յեղափոխութիւնը:
* * *
Այս պատճառով է նաեւ որ շատ մը նախկին «իրաւապաշտպաններ», միանձնեայ սորոսական «ՀԿ»եր, ձայն-ձիւն չեն հանում, վարչակարգի նոյնիսկ ամենակոպիտ խախտումներուն նկատմամբ:
Նրանք էլ, գիտակցաբար, շարունակում են սատարել տակաւին ընթացիկ յեղափոխութիւնը: «Նպատակը կ’արդարացնէ միջոցները» ըմբռնողութեամբ:
Նոյն պատճառով է նաեւ որ, այս վարչակարգի համակիրներու մի մասը, ամէն բան յստակօրէն տեսնելով հանդերձ, տակաւին զօրակցում է նրան:
Այս դիտանկիւնէն, այժու իշխանաւորներուն մասին՝ «թողէք, թող հանգիստ աշխատեն» արտայայտութիւնը, բնաւ ծիծաղելի չէ, ծաղրելու, հեգնելու բան չէ: Շատ լուրջ հաստատում մըն է:
Քանզի իրօք, նրանք աշխատում են… Ու շատ լաւ են աշխատում…
* * *
Իսկ ամէն անգամ որ այս վարչակարգը՝ նախկին իշխանաւորների բարձրապաշտօն սպասաւոր մը դարձնում է, հիմա էլ իր կամակատարը, իր հլու-հնազանդ չըրախը, աշկերտը, դա իրենց համար ոչ թէ խայտառակութիւն է, ոչ թէ ամօթալի բան է, այլ ՝ յատկապէս հաճելի յաջողութիւն մըն է:
Trophy մըն է:
Յեղափոխութեան յաղթական աւար:
Ինչպէս որ՝ ռազմադաշտում թշնամիին հրասայլը կը գրաւես, ու դրանով իր դէմ կը կրակես…
Իսկ որքան խոշոր լինի՝ այդ որսը, այդքան աւելի յաջող, աւելի փառաւոր ձեռքբերում մըն է, իրենց համար: Իրենց պատէն կախելիք, աւելի տպաւորիչ մի որսի գլուխ:
Քոչարյանը՝ առիւծ կ’որսար: Ասոնք ալ կ’որսան՝ Մնացական Մարտիրոսյան:
Ամէն մարդ, իր ունեցած… ըհըմ… զէնքին չափով: (Չնայած, յիշեալ առիւծին որսացողին ալ… զէնքը, պարպուէր է: Դաժան բան է, տարիքը…)
Ուրեմն նախկինների մեծապատիւ շուները (օրինակի համար, իբրեւ թէ այդ «դատաւոր»-մատաւոռներ կոչեցեալները), մղելով որ՝ իրենց նախկին տէրերը հալածեն, խածնեն, արդարացի հաճոյք են ստանում, յաւերժապէս յեղափոխական այս իշխնաւորները:
Իսկ աւելի լուրջ խօսելու համար՝ կեղտոտ արարածը գործածում են՝ կեղտ մաքրելու նպատակով: Յաճախ, ինքն իր արտադրած կեղտը:
Իսկ իրենց յատուկ եւ իւրայատուկ կե՞ղտը… բացառեալ կերպով այս վարչակարգին արտադրած կե՞ղտը… բայց… արդէն կեղտ չի՛ համարուիր:
Յեղափոխութեան որեւէ արտադրանքը, չի կրնար երբեք աղտոտ հանդիսանալ:
* * *
Իսկ հիմա, այս ընդմիշտ յեղափոխական իշխանաւորները, արտաքին ճակատի վրայ իրենց ահաւոր ձախողութիւնը, լրիւ պարտութիւնը՝ կը ջանան compensate ընել, ներքին ճակատի վրայ:
Օրինակի համար՝ corruptionի դէմ կարգ մը միջոցներու ձեռնարկելով:
Այդ ալ անշուշտ՝ անյոյս, խղճալի պարտութեան դատապարտուած պատերազմ մըն է: Բայց այդ մէկն ալ, կը փորձեն:
Ուրիշ ի՞նչ անեն…
Վերընտրուեցա՛ն:
Ընթացքում, շնորհիւ որեւէ յեղափոխութեան բնորոշ՝ խորամանկ, ընտրովի, կամայական «արդարադատութեան», հակակոռուպցիոն միջոցառումներու ծիրին մէջ, առաջնահերթ կերպով կը հետապնդեն անշուշտ՝ իրենց ներքաղաքական հակառակորդները:
Որոնցմէ շատերն ալ յատկապէս խոցելի են, պէտք է ըսել, այդ գետնի վրայ…
* * *
Այնպէս որ, այսուհետեւ զայրանալը, ընդվզիլը, գայթակղիլը, այլեւս անիմաստ կեցուածքներ են:
Էական խնդիրը էր – այդ ալ, ի սկզբանէ – ու կը մնայ այն, որ բաւարար ուժ ունեցող դիմադրող չկայ, արդիւնաւէտ կերպով կարենալ պայքարելու համար այս դժոխածին վարչակարգի – ու նրա, վերեւ պարզուած, լրիւ սանձարձակ ընթացքին – դէմ:
Դեռ նոյնիսկ, ընդհակառակը…
Բոլոր ընդդիմադիրներն ալ, 2018ի գարունէն սկսեալ եւ ի վեր, «խաղում են այս խաղը»:
Գործօն կերպով մասնակցում են՝ լոկ ձեւական օրինականութեան, օրէնքի մակերեսային ձեւակերպութիւնների, այս աղէտալի զաւեշտին:
Ու այդպէսով, նրանք վաւերացնում են, կանոնաւոր եւ ընդունելի են դարձնում՝ վարչակարգի տեւական սայթաքումները, շեղումները, բոլոր ըրածներն ու չըրածները: Դեռ գալիք, ծրագրուած – եւ բացէ ի բաց յայտնուա՛ծ – Հայոց ազգային աւերումը…
Հայկական հողի վրայ, Հայ Ազգի անխնայ խորտակումի հանգի՜ստ շարունակութիւնը: Այն բացայայտ նախագիծին ընթացիկ ու դեռ յաջորդ, լրացուցիչ հանգրուանները:
Ժրաջան գործ մը, որու ամենադժուարին մասը, պրծաւ արդէն: Վսյո՛:
Եւ they got away with it…
* * *
«Առավոտ» թերթի այսօրուայ խմբագրականը, «Հանրային ծառայության մասին օրենքի 6-րդ հոդվածի 4-րդ» կը նշէ, կ’ափսոսայ որ վարչակարգին ծառայող պաշտօնեաներ, հանրային յայտարարութիւններով՝ իրենց նախկին տէրերը կը դրժեն եւ հաւատարմութեան ուխտի համազօր բաներ կ’արտայայտեն այժմու իշխանաւորների հանդէպ: Մինչդեռ, օրուայ իշխանութեան տիրացած՝ ՔՊ» ըսուածը, յաւերժական չէ:
Սակայն յեղափոխութեան հաւատացողին համար, յեղափոխութիւնը յաւերժական է:
Իսկ թէ որ, բացառապէս քաղաքական իմաստով՝ ՀՀ այժմու վարչակարգն ալ, յաւերժական չէ… հա, լաւ… դա ճիշդ է ասում, յարգելի խմբագիրը:
Օր մը չէ օր մը, հա, այս վարչակարգն ալ վերջ պիտի գտնէ…
Սակայն նրա իրագործումները, նրա կատարածի հետեւանքները, մնալու են յաւերժական: Արդէն իսկ այդ արդիւնքների մի էական մասը՝ անդառնալի է:
Մինչ, իրենք տակաւին գործի վրայ են…
Հանգիստ թողէք, թող աշխատեն:
Մ. Հայդուկ Շամլեան
28 Փետրուար 2023
Յ.Գ. Այս նիւթը պարզաբանած էի, նախապէս, հետեւեալ յօդուածով՝ «Շուարած հակայեղափոխականները» ՝ https://haytougchamlian.blog/շուարած-հակայեղափոխականները/
Ենթա-գրացանկ / Սփիւռք
Ենթա-գրացանկ / Հայկական Հարց
Ենթա-գրացանկ / Հըդահիւն
Ենթա-գրացանկ/ Շուշի…